Podkarpackie bastionem religijności w Polsce

W archidiecezji przemyskiej na lekcje religii uczęszcza aż 97 proc. uczniów, a wskaźnik uczestnictwa we mszy świętej w diecezji tarnowskiej sięga imponujących 60,5 proc.

Opublikowany właśnie raport "Kościół w liczbach" dostarcza kompleksowych danych o kondycji Kościoła katolickiego w Polsce. Statystyki obejmują zarówno obrządek rzymski, jak i wschodni, prezentując szczegółowy obraz religijności Polaków. Wyniki jednoznacznie wskazują, że południowo-wschodnie województwa – Podkarpacie, Małopolska czy Lubelszczyzna – pozostają ostoją wiary.

Najwyższy odsetek uczestniczących w niedzielnej mszy świętej (wskaźnik dominicantes) odnotowano w diecezji tarnowskiej (60,5 proc.), rzeszowskiej (53,2 proc.) i przemyskiej (49,1 proc.). Dla porównania, w diecezji szczecińsko-kamieńskiej uczestnictwo wynosi jedynie 17,2 proc. Również wskaźnik osób przyjmujących komunię świętą (communicantes) jest najwyższy w diecezji tarnowskiej (24,4 proc.), wyraźnie przewyższając średnią krajową wynoszącą 14,02 proc.

- Te dane nie zaskakują, bo ten region od lat wykazuje stabilnie wysoki poziom religijności. Jednak warto zauważyć, że Kościół podejmuje wysiłki, aby reagować na wyzwania współczesności - podkreśla prof. Krzysztof Koseła, przewodniczący Rady Naukowej ISKK.

Religia wciąż cieszy się popularnością w szkołach. W skali kraju na lekcje uczęszcza 78,6 proc. uczniów, z czego najwięcej w diecezji przemyskiej (96 proc.) i tarnowskiej (95 proc.). Dla porównania, w diecezji warszawskiej udział wynosi 58,3 proc. Warto zauważyć, że odsetek chrztów wśród dzieci do pierwszego roku życia wciąż rośnie. W 2023 roku wyniósł on 89,7 proc., co przeczy tezie o masowym odchodzeniu Polaków od Kościoła.

Mniej optymistycznie wygląda liczba zawieranych ślubów kościelnych – ich udział w ogólnej liczbie małżeństw spadł do 52,9 proc. Wśród wyzwań Kościoła wymienia się także malejącą liczbę powołań kapłańskich, choć problem ten dotyczy wszystkich diecezji.

Średni wskaźnik dominicantes w Polsce spadł o 0,5 punktu procentowego w porównaniu do 2022 roku, jednak wskaźnik communicantes nieznacznie wzrósł (o 0,1 punktu). Jak komentuje prof. Koseła:
"Z perspektywy lat 80. to można mówić o kurczeniu się Kościoła, ale jeśli spojrzeć na dane z ostatnich lat, widzimy stabilizację. To instytucja, która analizuje swoje działania i poszukuje sposobów na poprawę".

Przykładem są lekcje religii – choć w dużych miastach, jak Warszawa czy Wrocław, wypisuje się z nich coraz więcej uczniów, w skali kraju wciąż jest to zjawisko marginalne.

Podkarpacie wyróżnia się na tle innych części Polski nie tylko przywiązaniem do tradycji religijnych, ale także wysoką frekwencją na nabożeństwach. To region, w którym Kościół katolicki pozostaje kluczowym elementem życia społecznego. Czy ten trend się utrzyma w kolejnych latach? Wiele zależy od zdolności Kościoła do dostosowywania się do zmieniających się realiów społecznych i kulturowych.

Raport ISKK to cenne źródło wiedzy o kondycji Kościoła – nie tylko jako instytucji religijnej, ale także społecznej.