Zbiornik przeciwpowodziowy większy niż Racibórz – powstanie rekordowa inwestycja

Najwięcej inwestycji przeciwpowodziowych realizuje się w południowo-zachodniej Polsce. Na Dolnym Śląsku przez ostatnie 20 lat wydano na ten cel około miliarda złotych, budując zbiorniki, jazy i wały. Powstały m.in. cztery suche poldery na Ziemi Kłodzkiej oraz zbiornik Racibórz Dolny o pojemności 185 mln m³. Dodatkowo wyremontowano wiele istniejących obiektów, w tym historyczny zbiornik Bolków z 1912 roku.

Hydrolodzy zgodnie podkreślają potrzebę nowych zabezpieczeń przeciwpowodziowych, w tym suchych polderów, które na co dzień mogą pełnić funkcje użytkowe, np. jako pola uprawne. Powstaje nowy polder na rzece Budzisz w Górze Ropczyckiej, który ochroni Sędziszów Małopolski, a w powiecie bielskim trwają rozmowy o lokalizacji kolejnej inwestycji.

W Małopolsce, przy granicy ze Świętokrzyskiem, planowana jest budowa największego suchego zbiornika zaporowego w Polsce. Mimo poparcia ekspertów, lokalni mieszkańcy protestują, obawiając się utraty domów, ponieważ inwestycja wymaga przesiedlenia kilkudziesięciu rodzin.

Proponowana lokalizacja obejmuje górny bieg Wisły, gdzie zbierają się wody z Karpat, Wyżyny Krakowskiej i Śląskiej. Główne dopływy to Raba, Dunajec, Wisłok i San. Obfite opady mogą prowadzić do wezbrań, jak podczas powodzi w 2010 r., gdy Sandomierz został zalany, a w Małopolsce podtopiono ponad 8,8 tys. gospodarstw.

Nowy zbiornik powstanie na granicy gmin Koszyce i Szczurowa w Małopolsce. Będzie to największy polder w Polsce, o pojemności 206 mln m³, przewyższający Racibórz Dolny. Inwestycja obejmie modernizację i budowę wałów oraz zaporę z drogą i ścieżką pieszo-rowerową.

We wrześniu 2024 r. ogłoszono konieczność przesiedlenia 750 mieszkańców i wyburzenia 250 domów. Zniknęłyby miejscowości Górka, Rząchowa, Kopacze Wielkie, Brzezinek i przysiółek Szczurowa. Oprócz domów stracone zostaną także obiekty rekreacyjne, przedsiębiorstwa oraz zabytki sakralne i kulturowe. Obszar obejmuje Koszycki Obszar Chronionego Krajobrazu i Natura 2000 Dębówka. Plan zagospodarowania polderu przedstawia załączona mapa.

Mieszkańcy wyrażają sprzeciw wobec planów przesiedlenia, organizując protesty. W odpowiedzi na to, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie przeprowadza konsultacje społeczne. Do tej pory odbyło się 5 spotkań w Sandomierzu, Szczurowej, Koszycach i Przykopie, a do 17 stycznia 2025 r. mieszkańcy mogli składać uwagi online.

Dyrektor Zarządu, Wojciech Kozak, podkreślił, że temat przesiedleń jest trudny, ale konieczny z powodu poważnego zagrożenia powodziowego. Zwrócił uwagę, że sytuacja wymaga rozmów o bezpieczeństwie, zwłaszcza w kontekście powodzi o skali takich jak te w 2010 r. czy 2024 r. Zapewnił, że konsultacje mają na celu znalezienie kompromisu w kwestii ochrony przed powodziami.

Podczas dotychczasowych spotkań mieszkańcy wyrazili obawy dotyczące bliskości planowanych wałów polderów, przywołując przykład ich przerwania w Stroniu Śląskim. Dyrektor RZGW w Krakowie, Wojciech Kozak, wyjaśnił, że zbiornik w Stroniu Śląskim, wybudowany w 1907 r., miał za małą pojemność, aby poradzić sobie z powodzią z 2024 r. Nowe inwestycje będą oparte na nowoczesnych technologiach, takich jak przesłony i bariery przeciwfiltracyjne, co ma zapewnić lepszą ochronę przed powodziami.

Na stronie RZGW w Krakowie podano, że projektowanie potrwa około 4 lata, a budowa kolejnych 3-4 lata. Odszkodowania za przesiedlenia będą ustalane indywidualnie, a mieszkańcy otrzymają możliwość budowy domu o tej samej wielkości w nowej lokalizacji lub zamieszkania w "wiosce zastępczej" przy zachowaniu dotychczasowych warunków społecznych.

Źródło: geekweek.pl